İzmir’in köklü sanayi kuruluşlarından Terbay Makina Endüstri ve Ticaret AŞ, 70. yılı geride
bırakırken yurt dışı pazarlarla büyümeyi, makina parkını yenilmeyi ve yeni yatırımları
hedefliyor. 2023 yılında gerçekleştirdikleri toplam 36 milyon euroluk cironun yüzde 95’ini
ihracatın oluşturduğunu dile getiren Terbay Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Baysak,
Avrupa pazarındaki daralmaya dikkat çekti, 2024 yılında 32 milyon euroluk ciro
öngördüklerini söyledi.
Terbay Makina Endüstri ve Ticaret AŞ, kuruluşunun 70. yılını fabrika bahçesinde düzenlenen
etkinlikle kutladı. Terbay’ın kurucularından, duayen iş insanı, sanayici Cemal Tercan
etkinliğin onur konuğu oldu. Terbay Onursal Başkanı Tercan, etkinlikte Terbay yönetici ve
çalışanlarına seslenirken şunları söyledi:
“91 yaşındayım. Terbay’ı kurduğumuz 1954’ten bu yana ne kadar zaman geçti bilmiyorum.
Terbay’ımıza Allah bugünleri de gösterdi. Sizler Terbay’ı yücelten, Terbay’a anlam
kazandıranlar, ‘Ya Allah’ diyerek duvarları örenlersiniz. Sizi seviyoruz. Bana bu anı
yaşattığınız için mutluyum. Burada Terbay’ı çoğaltacağız. 50 yıllık, 60 yıllık dostlarımız var.
Onlar emekliliğe doğru giderken yedekleri hazırlayacaklar. Hedefimiz hem üretim yapmak
hem de bu topluma faydalı olmak. Bu bilinçle bugünü yaşayan sizlerin sevgiyle gözlerinden
öpüyorum ve Allah’a emanet ediyorum.”
Etkinlik öncesinde Terbay Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Baysak, Terbay Yönetim
Kurulu Üyeleri Bülent Tercan, Levent Baysak, Atilla Baysak, Cüneyt Baysak, Ekonomi
Muhabirleri Derneği (EMD) İzmir Şubesi üyesi gazetecilerle bir araya geldi, sorularını
yanıtladı. Terbay’ın 1954 yılında Ahmet Kemal Baysak, Cemal Tercan, Salih Şükrü Baysak
ve Şükrü Baysak tarafından kurulduğunu anlatan Baysak, kuruluşunun 70. yılını kutlayan
firmayla ilgili şu bilgileri verdi:
“Terbay’ın kurulduğundan beri Türk sanayisine ve ekonomisine çok büyük etkileri, katkıları
oldu. Yıllar içinde BMC başta olmak üzere çok sayıda kurumla çalışmaya başladık. Terbay
olarak 2000’li yılların başından itibaren düzenli ihracata başladık. 2005 yılından itibaren de
üretimimizin yüzde 95’inden biraz daha fazlasını ihraç ediyoruz. Taşıt, inşaat, maden, makina
gibi çok farklı sektörlere üretim yapıyoruz. Hedef sektörlerimiz arasında maden makinaları,
elleçleme denilen bakım onarım platformları da yer alıyor.”
Baysak: Yurt dışında büyümeyi hedefliyoruz
2023 yılında 36 milyon euroluk ciro gerçekleştirdiklerini belirten Baysak, “Bunun yüzde 95’i
ihracat. 2024 yılında ise ciromuzun ihracat ağırlıklı 32 milyon Euro olacağını öngörüyoruz”
dedi. Avrupa ülkeleri içinde Belçika, Romanya, Fransa, Almanya’ya, onların dışında ABD,
Endonezya ve Brezilya’ya ihracat yaptıklarını söyleyen Abdullah Baysak, “Yurt içinde
büyüme hedefimiz yok. 70. yılda ana hedefemiz iki yılda bir yurt dışında yeni bir ülkeyi
portföyümüze katmak. Yeni pazarlarla buluşmak için yıllardır Bauma ve Hannover fuarlarına
katılıyoruz” diye konuştu.
Dövizde yaşanan sorunlar etkili
Ürettikleri parçaların kilogram başına ihracat değerini arttırmayı hedeflediklerini anlatan
Baysak, “Kilogram başı ihracat değerimiz ortalama 4,5 Euro. Ancak özel üretim kimi
parçalarımızın kilogram başı değeri 20 Euro’ya kadar çıkıyor. Hedefimiz kilogram başı değeri
arttırmak” dedi. Abdullah Baysak, “Dövizde yaşanan sorunlar nedeniyle maliyet artışı
üretimde bir miktar artışa yol açıyor bizde de. Ancak yurt içinde büyüme hedefimiz yok,
hedefimiz dış pazar. Şu sıra aslında Avrupa’da da da bir resesyon, daralma oldu. Yılın ikinci
yarısında bir açılma olacak gibi görünüyor” öngörüsünü paylaştı.
Terbay çıraklık okulu sektöre katkılı
Terbay’ın donanımlı ve yetenekli, eğitimli kadrosunun en önemli dayanak noktaları
olduğunun altını çizen Baysak, her türlü üretimi kısa sürede yapmalarına olanak sağlayan bir
yapıları olduğunu söyledi. En önemli çalışmalarından birinin 1985 yılında kurulan ve sektöre
çok ciddi katkı sağlayan Terbay Çıraklık Eğitim Merkezi olduğunu belirten Abdullah Baysak,
şu bilgileri verdi:
“1985 yılında kuruldu Terbay Çıraklık Eğitim Merkezi. O yıl on şirkette kurulmuştu, bizde
hala devam ediyor. Şu an okulumuzda 62 öğrenci eğitim alıyor. Sekiz sınıfımız var. Çalışan
sayımız ise 355. Bu arada 25’e yakın firma da bize iş yapan yan sanayi işletmeleri. Yani
yaklaşık 1200’ye yakın kişiyiz üretimde diyebilirim. Bu network’ü oluşturmak elbette çok
zamanımızı aldı.”
“Yeni yatırım programlarımız var”
- yılda yeni yatırım programları olduğunu da söyleyen Terbay Yönetim Kurulu Başkanı
Abdullah Baysak, “Yatırım programlarımızın bir kısmı devam eden görüşmelerimize bağlı.
Onlardan gelecek olumlu dönüşlere göre yapılacak yatırımlarımız var” diyerek sözlerini şöyle
sürdürdü:
Terbay makina parkını yenileyecek
“Bir de makina parkı yenileme gibi her zaman yapılan yatırımlarımız var. Önümüzdeki
süreçte en önemli yatırım planımız yeni bir fabrika kurmak olacak. Bulunduğumuz alanda
ciddi bir baskı altındayız. Daha rahat genişleme alanı bulabileceğimiz yeni bir yere taşınma
planımız var. Ancak işlerimiz sürerken bunu yapmak oldukça zor. Bu fikiri on yıl gibi uzun
bir vadeye yaymayı düşünüyoruz. Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi’ne başvurumuzu yaptık.
Çalışanlarımızın üçte biri de o bölgeden geliyor.”
Tercan: Ara elaman sıkıntısı büyük
Sanayi sektörünün en büyük sorunlarından birinin ara eleman sıkıntısı olduğuna dikkat çeken
Terbay Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Tercan, “Aileler çocuklarını çıraklık okullarına
getirsin, bu üniversite sevdasından vazgeçsinler” diyerek şu görüşleri dile getirdi:
“Herkes üniversiteye gitmek zorunda değil. İyi yetişmiş, çalışkan ve işinde başarılı bir çırak
zaman içinde mühendisten fazla ücret alacak duruma geliyor. Sanayinin en büyük
sorunlarından biri ara eleman sıkıntısı. Ailelere önerim çocuklarını Çıraklık Eğitim
Merkezlerine yönlendirin ve kollarına altın bilezik takın. Bizim bu açıdan meslek liseleriyle
çalışmalarımız oluyor. Örneğin Mithat Paşa Endüstri Meslek Lisesi ile özel bir anlaşmamız
da var. Öğrenciler bir gün okulda teori eğitimi alırken fabrikada dört gün çalışıyor.”
Terbay’ın kadın dostu bir işletme olduğunu belirten Bülent Tercan, “70. yıl hedeflerimizden
biri de işinde daha pratik ve hassas olan kadın çalışan sayımızı artırmak olacak” diye konuştu.
Terbay bir çok konuda öncülük yaptı
Etkinlikte konuşan Terbay Genel Müdürü Abdullah Baysak, 70. kuruluş yılını kutlayan
Terbay’ın bugünlere gelene kadar kentimizde, ülkemizin farklı yerlerinde sanayi alanında çok
önemli çalışmalar gerçekleştirdiğini belirtti. “Terbay bugüne kadar bir çok konuda öncülük
yaptı. Ülkeye döviz kazandırma, ileriye yeni adımlar atmak, liderlik yapmak heyecanımız
hala devam ediyor” diyen Baysak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Daha büyük hedeflerimiz var. Artık dünyanın en büyük firmalarında aranan, tercih edilen bir
şirket haline geldik. Kalitemize güveniyorlar. Sizlerin sayesinde, sizin gayretlerinizle iş
kolunda dünyanın en büyük firmalarınca aranan, tercih edilen bir şirket haline geldik.
kalitemize inanıyor, güveniyorlar. bu bilinçle daha fazla çalışacağız, daha dikkatli ve daha
verimli olacağız. Daha fazla müşteriye ulaşma, rekabetçi olma yolunda bütün bunları birlikte
yapacağız.”
- kuruluş yıl dönümü etkinliği sırasında Terbay Makine’de 60, 50, 40, 30, 20 ve 10. yıllarını
tamamlayan personele plaketleri verildi. Deneyimli personel, plaket töreni sırasında anılarını
diğer çalışanlarla paylaştı. Fabrika bahçesinde düzenlenen etkinlikte çalışanlar takım
oyunlarına ve yarışmalara katıldı. Terbay çalışanları, etkinlik alanında müzik eşliğinde
gönüllerince eğlenme ve zaman geçirme fırsatı buldu. Etkinliğe katılanlara öğle saatlerinden
başlayarak dürüm döner, ayran, gözleme, dondurma ve meşrubat ikram edildi.
Terbay’ın 70 yıllık öyküsü
Terbay, 1954 yılında Ahmet Kemal Baysak, Cemal Tercan, Salih Şükrü Baysak ve Şükrü
Baysak tarafından kuruldu. Türkiye’nin sanayi ve ekonomik büyümesine paralel olarak
faaliyet alanlarını genişleten kuruluş, 1972‘de Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Özel
Makina İmalatı Grubu’na kaydedildi.
1975 yılında Ege Bölgesi Sanayi Odası’na üye olan Terbay Makina, EBSO, İzmir Ticaret
Odası (İZTO), Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) ve Havacılık ve Uzay
Kümelenmesi Derneği (HUKD) üyesi.
2002 yılından başlayarak yurt dışı fuarlara katılmak suretiyle ihracata yönelen Terbay
Makina Endüstri ve Ticaret AŞ, üretim faaliyetlerini 20 bin metrekaresi kapalı olmak üzere
toplam 50 bin metrekarelik alanda sürdürüyor.
Terbay’ın üretim hollerinde lazer ve oksijen kesim, büküm ve form verme, yüzey
şekillendirme, talaşlı imalat, jigs ve aparatlarla robot ve manuel kaynak işleri, yüzey
hazırlama, boyama ve ambalajlama işlemleri yapılıyor.
Yılda 10 bin ton metal malzeme işleme gücüne sahip Terbay, entegre tesisiyle seri siparişler
için kaynaklı, işlenmiş ve boyalı sac metal parçaların tedariğini sağlayan orijinal ekipman
üreticisi konumunda. İş makinaları, maden makinaları, zirai araçlar ve ticari araçlar
sektörlerine hizmet veren Terbay, dünyaca ünlü markalara ürün sağlıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın izniyle Terbay Makina bünyesinde kurulan ve “çıraklık okulu”
olarak tanımlanan İzmir Mesleki Eğitim Merkezi 1985 yılında eğitim ve öğretime başladı.
Merkezde bugüne kadar 2 binden fazla öğrenciye talaşlı imalat ve kaynakçılık konularında
eğitim verilerek gençlerin gelişimine katkıda bulunuluyor.
Terbay Makina, genç işsizlere meslek kazandırılması ve istihdam olanağı sağlamak için
Konak, Bornova ve Çğli belediyeleriyle iş birliği protokollerine imza attı.
“Konak İş Eğitim Merkezi” projesi kapsamında CNC torna tezgahı ve gaz altı kaynak
operatörlüğü eğitimi görecek gençler Terbay Makina’da istihdam imkanına kavuşacak.
Bornova Belediyesi’nin hayata geçirdiği Altın Bilezik Projesi kapsamında yapılacak iş
birliğiyle nitelikli ara eleman yetiştirilecek, istihdam sorunun çözümüne katkı konulacak.
Yapılan iş birliği protokolü uyarınca Çiğli Belediyesi’ne başvuran işi ve mesleği olmayan
gençler Detay Kalite’nin eğitim merkezinde kurs görecek. 18-29 yaş aralığındaki gençler,
mesleki eğitim sonrasında Terbay Makina’da istihdam edilebilecek.
Terbay Makina, yerel yönetimlerden sonra mesleki eğitim veren kuruluşlarla iş birliğine
yöneldi. İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu ile protokol imzalayan Terbay, ortaklaşa
projeler geliştirmeyi, etkinlikler düzenlemeyi amaçlıyor.