Kent konseyleri, yerelde demokratik katılımın sağlanması, kentsel bilincin geliştirilmesi, kentin temel sorunların çözülmesinde ortak aklın oluşturulması, hemşeri ve kentli haklarının geliştirilmesi, kent kaynaklarının etkili ve verimli kullanılmasına katkı sağlaması, kentin hem sorunlarını çözmede hem de gelecek ile ilgili stratejik planların yapılmasında kentte ortak aklın oluşmasına yardımcı olmak amacıyla kurulmuş gönüllülük esasına dayanan yerel meclislerdir.
KENT KONSEYLERİ HANGİ MEVZUATA İSTİNADEN KURULMUŞTUR?
Türkiye’de 1990’lı yıllardan sonra Yerel Gündem 21 programı çerçevesinde yerel meclisler oluşturulmuştur. Ardından 5393 sayılı Belediye Kanununun 76. Maddesinde yapılan düzenleme ile yerel gündem meclisleri, kent konseyi adıyla yeni bir yapılanmaya dönüştürülmüştür. 5393 s.k. / 76 “Madde 76- Kent konseyi, kent yaşamında; kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmeye çalışır.” denilmektedir..
5393 s.k. / 76 md. dayanılarak 08/10/2006 tarih ve 26313 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kent Konseyi Yönetmeliği çıkarılmıştır. İzmir Kent Konseyi ise merhum başkan Ahmet Piriştina döneminde başlayan G.21 çalışmaları, 2010 yılında olgunlaşarak, Aziz Kocaoğlu’nun başkanlığı döneminde ilk genel kurul toplantısı ile İzmir Kent Konseyi adıyla kurulmuştur. Kent Konseyleri Yönetmeliğinin 10 ve 16. maddelerine dayanılarak “İzmir Kent Konseyi Çalışma Usul Ve Esasları Hakkındaki Yönergesi” hazırlanmış ve işleyiş buna göre belirlenmiştir. Kent konseylerinin ekonomik açıdan belediyelere bağımlı olmaları, en büyük handikaptır.
YEREL DEMOKRASİ, YÖNETİME KATILIM VE KENT KONSEYLERİ
Demokrasi, halkın egemenliğini ve kendi kendini yönetmesini temsil eden siyasi bir yönetim biçimi olarak bilinir. Ayrıca kamuyu ilgilendiren temel sorunlar hakkında, halkın doğrudan ya da dolaylı olarak söz-yetki-karar sürecine dâhil olduğu en ideal siyasal yapıyı ifade eder Yerel yönetimler, yerinden yönetim ilkesi gereği yerel demokrasinin gelişmesi ve alınacak olan kararlarda halkın yönetimde söz sahibi olmasına yaptığı katkıdan dolayı önemli bir işlev üstlenmektedir. Yerel yönetimin daimi öznesi kenttir.
Yerel yönetimler, belli ihtiyaçlara ve hedeflere ulaşabilmek için, toplumların süreç içerisinde ihtiyaçlarına cevap veren idari ve özerk birimlerdir. Yerel yönetimlerin karşıladığı bu ihtiyaçlar; idari, siyasi, toplumsal özellikler taşıyan gereksinimlerdir (Keleş, 1998, s. 19-20). Benim de yüksek lisans hocam olan ülkemizin gelmiş geçmiş en önemli kent bilimcisi Prof. Dr. Ruşen Keleş, yerinden yönetim modelinin fayda, avantaj ve önemini sıkça vurgular.
Belediyelerin bünyesi altında varlığını sürdüren kent konseyleri, yerel katılımın teşviki için son derece önemli bir yapıya sahiptir. Kent konseyleri aracılığıyla bir araya gelen bireyler, sivil toplum kuruluşları ve kamu kuruluşları, kent ile ilgili ortak kararlar alacakları için, doğal olarak kentin tümünü temsil eden geniş tabanlı bir katılım sağlanmış olacaktır. Dolaysıyla bu geniş tabanlı katılım süreci, kentte meydana gelecek her türlü faaliyet ve ilişkilerde, kente yönelik ortak bir aidiyet bilincinin gelişimine de olanak sağlayacaktır.
Elbette ki yukarıda yazılanların tamamı kuruluş ilkeleri ve hedeflenen faaliyetlerdi. Peki gerçekte durum böyle midir? Mesela İzmir Kent Konseyi, G.21 ve demokratik katılımcılık ilkesini ne kadar hayata geçirebiliyor? Bu sorunun cevabını bulmak için 16 Şubat 2025 tarihinde yapılan 23. Olağan Seçimli Genel Kuruluna bakmak gerekiyor. Devamını bir sonraki yazımda detayları ile anlatacağım.
Görüşmek dileğiyle. 20.02.2025
Servet Ertaş
YORUMLAR