Nöbetçi Eczaneler
Sayıştay’ın İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılı faaliyet raporunda çok sayıda bulguya yer verildi. Belediye iştiraklerinin zarar ettiğine dikkat çeken Sayıştay, Büyükşehir’e ciddi uyarılarda bulundu.
Sayıştay İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılı faaliyet raporunu yayımladı.
TAŞINMAZ TAHSİSLERİNİ GÖSTER!
Raporda, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edilmiş taşınmazların ve kamu kurum ve kuruluşları tarafından Büyükşehir’e yapılan taşınmaz tahsislerinin muhasebe kayıtlarına alınmadığı belirtildi.
Sayıştay, kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edilen ve diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından Büyükşehir’e yapılan taşınmaz tahsislerinin muhasebe kayıtlarında gösterilmesi gerektiğine dikkat çekti.
İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATININ KARŞILIĞI AYRILMIYOR!
Raporda, işçi personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı belirtildi. Sayıştay raporunda, “Belediyenin hizmet alım sözleşmesi kapsamındaki işçiler için kıdem tazminatı karşılığı ayrılması ve bu karşılık tutarlarının faaliyet gideri olarak muhasebe kayıtlarına yansıtılması gerekmektedir” ifadelerine yer verdi.
AVANS GENEL UYGULAMAYA DÖNMÜŞ
Avans verilmesini gerektirecek şartlar oluşmadığı halde alımlar için avans verilerek ödemelerin gerçekleştirildiğine dikkat çeken raporda, bu harcamaların ihale mevzuatı hükümlerine uyulmayarak genel bir uygulamaya dönüştürüldüğü aktarılmış. Sayıştay, avansın istisnai bir ödeme yöntemi olduğuna dikkat çekerek, ivedi ve zorunluluk gerektiren hallerde düzenlemelere uygun olarak kullanılması gerektiğini vurguladı.
NAZIM İMAR PLANLARI EKSİK!
Bazı ilçe merkezlerinde ve büyük yerleşim alanlarında nazım imar planının bulunmadığına dikkat çeken Sayıştay raporunda, “2021 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da belirtildiği üzere, üst kademe planlar, alt kademedeki planlara mekânsal nitelikte hedef koyan, yol gösteren, ilke belirleyen, yönlendiren ve standart getiren planlar olması sebebiyle düzenli kentleşme için Belediyenin görevi olan bu planların yapılması gerekmektedir” ifadelerine yer verdi.
ZEYTİN AĞAÇLARINDAN FAYDALAN!
Büyükşehir Belediyesinin mülkiyetinde bulunan zeytin ağaçlarının atıl halde bulunduğunu belirten Sayıştay, bir kısmının üçüncü şahıslar tarafından kullanıldığı ve bu ağaçlardan tarımsal ürün elde edilmediğine dikkat çekti. Raporda, “Belediyenin stratejik planlarında yer alan tarımsal faaliyetlerin desteklenmesi amacına yönelik olarak bu ağaçların tarımsal faaliyete kazandırılması ve söz konusu taşınmazların cins tashihi yapılması gerekenlerin tashihlerinin yapılması gerekmektedir. Böylece bu faaliyetler neticesinde elde edilecek tarımsal ürünler Belediye bütçesine artı bir kaynak yaratacak ve kamu kaynağı olan söz konusu ağaçların etkin kullanımı sağlanacaktır” ifadeleri kullanıldı.
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ PAYI TAKİPSİZ
Büyükşehir’in ilçe belediyelerinden alması gereken çevre temizlik vergisi payının takibinin yapılmadığını vurgulayan Sayıştay raporunda, “2464 sayılı Kanun’un mükerrer 44’üncü maddesine göre ilçe belediyeleri ödemeleri gereken çevre temizlik vergi paylarının ödememelerine karşın Büyükşehir Belediyesinin payının tahsil edilmesi için 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin son fıkra hükmü de dikkate alınarak gerekli işlemi yapması ile gecikmeden kaynaklı faiz ve benzeri giderlerin ise aktarmaları zamanında yapmayan ilgili ilçe belediye başkanı ile muhasebe yetkilisinden alınması için gerekli sürecin işletilmesi gerekir” diye ekledi.
EKEMK SATIŞ BÜFELERİ 3. KİŞİLERE VERİLDİ
Büyükşehir Belediyesi’ne verilen 103 adet ekmek satış büfesinin ihale yapılmaksızın üçüncü kişilere verildiği tespit eden Sayıştay, “Belediye şirketine meclis kararıyla işletmesi devredilen büfelerin şirket tarafından üçüncü kişilere işletmesinin devrinin ihale şartnamesi düzenlenerek ihale yoluyla şeffaf, rekabete uygun ve saydamlığı sağlayacak şekilde, sürenin belirli olması gibi hususları da içerecek biçimde 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre verilmesi gerekmektedir” ifadelerine yer verdi.
ÇATILI İŞYERİ/KONUT VE KATLI OTOPARK’IN KİRA ARTIŞI HATALI!
Büyükşehir Belediyesi’ne ait taşınmazların kira artışının hatalı yapıldığı aktarıldı. Öte yandan Çankaya otoparkın meclis kararında süre belirtilmediği ve kira artışının hatalı yapıldığına dikkat çekildi. Raporda, “Belediye ile İZELMAN arasında 26.08.2011 tarihinde imzalanan protokolün 2’nci maddesinde, protokolün konusunun Çankaya katlı otoparkta Belediyeye ait %50 işletme hakkının İZELMAN’a devredilmesi olduğu, “İşletme koşulları” başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında, kira süresinin bir yıl olduğu, her yıl kira bedeline Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oniki aylık ortalamalara göre değişim (%) oranı esas alınarak artış yapılacağı ve kira artışının kabul edilmesi halinde sözleşmenin aynı şartlarla devam edeceği belirtilmiştir” ifadeleri yer aldı.
İSTANBUL’DAKİ TAŞINMAZI KİM KULLANIYOR?
1959 yılında satın alınan ve İzmir Büyükşehir Belediyesi mülkiyetine bulunan İstanbul İli Beyoğlu İlçesi Sururi Mahallesi 853 ada 17 parsel 697 m2 arsanın üçüncü şahıslar tarafından kullanıldığı tespit edildi. Raporda, taşınmaz üzerindeki üçüncü şahısların kullanımı sonlandırılarak taşınmazın değerinden ve mülkiyetinden Belediye tarafından faydalanılması gerekmektiğine dikkat çekildi.
KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZLAR KULLANILAMIYOR
İnciraltı Mahallesi Adaburnu mevkii 367 pafta 2734 ada 51 parsel (27.874,00 m2 ), 2290 ada 10 parselde (17.006,75 m2 ) kamulaştırılan taşınmazlar üzerinde bulunan intifa hakkının kaldırılmaması sebebiyle Belediye tarafından taşınmazlardan faydalanılmadığına dikkat çekildi. Raporda, “Konak Belediyesinden kamulaştırılan taşınmazların üzerine belediye şirketi lehine bulunan intifa hakkının kamulaştırma sonucu sona erdirilmesi gerekmekte olup, 44.880,75 m2 taşınmazdan Belediye tarafından kamulaştırma gerekçesine uygun olarak faydalanılması gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.
BASMANE ÇUKURU DETAYI
Kent merkezinde bulunan ve kamuoyunda Basmane Çukuru olarak bilinen alanın 1997 yılından itibaren şantiye alanı olarak atıl halde kaldığına dikkat çeken raporda, “1997 yılından itibaren T.C. Sayıştay Başkanlığı İzmir Büyükşehir Belediyesi 2022 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 39 şantiye alanı olarak kalması hem şehirde yaşayan insanların güvenliği açısından Belediye sorumluluğu doğurmakta hem de kamu kaynağı olan taşınmazın etkili, ekonomik ve verimli kullanılmadığını göstermektedir. Bu sebeple yürürlükte bulunan imar planları doğrultusunda söz konusu taşınmazın Belediye tarafından İzmir iline yeniden kazandırılması gerekmekte olup kamu kaynağı olan taşınmazın kullanımı sağlanmalıdır” ifadeleri yer aldı.
2 TAŞINMAZ İHALESİZ İZBETON’A VERİLDİ
Büyükşehir Belediyesi’ne ait iki taşınmazının mevzuata aykırı olarak İzbeton AŞ’ye tahsis edildiği ve bu taşınmaz üzerinde ilgili şirket tarafından sanayi tesisi kurulduğu tespit edildi. İzbeton AŞ’nin Bayındır İlçesi Zeytinova Mahalli 3816 No.lu parsel ile Bergama İlçesi İslamsaray Mahallesi 1123 ada 1 No.lu parselde asfalt, beton parke ile bordür imalatı tesisi olarak kullanıldığına dikkat çeken Sayıştay raporunda, “Büyükşehir Belediyesine ait bir taşınmazın üçüncü şahıs olan şirkete ihalesiz biçimde ücret alınmadan kullandırılması mümkün bulunmamaktadır. Kamu kaynağı olan taşınmazın ancak mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlar için ücretsiz kullanıma açılabileceğinden hareketle bu taşınmazın ilgililerce ücretsiz kullanımı sonlandırılmalıdır” ifadeleri kullanıldı
BELEDİYE TAŞINMAZLARI BEDELSİZ KULLANILIYOR
Mustafa Kemal Sahil Bulvarı ile Karataş Lisesi arasında kalan zemini deniz dolgusuyla oluşturulması sonrasında Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa ettirilen binanın 17.10.2001 tarihinden itibaren üçüncü şahıslar tarafından herhangi bir kira bedeli ödenmeden kullanıldığı tespit edildi. Sayıştay raporunda, “kamu kaynağının mahalli müşterek nitelikte ihtiyaçlar için kullanımında etkinliğin sağlanması amacıyla ilgili taşınmazın mülkiyet sorunu çözümlenerek üçüncü şahısların ücretsiz kullanımı sonlandırılmalı, taşınmazın uygun kullanımı sağlanmalıdır. Ayrıca geçmiş yıllara ilişkin kullanım bedellerin hesaplanarak tahakkuk ve tahsilatının yapılması gerekmektedir” ifadeleri kullanıldı.
44 DÜKKANIN BEDELİ TAHSİS EDİLMEDİ
Raporda, Foça İlçesi Fevzipaşa Mahallesi 1751 Ada 3 No.lu taşınmazın üzerinde Belediye tarafından inşa edilen ve %50 ortak olunan 44 adet dükkanın değerinden faydalanılmadığına dikkat çekildi. 44 adet dükkanın kira bedellerinin geçmiş kiralamalara ilişkin tutarlar da hesaplanarak takip ve tahsilatının yapılması gerektiği vurgulandı.
TAŞINMAZ TAHSİSLERİNDE ANLAŞMA YAPILMADI, SÜRE VERİLMEDİ
Büyükşehir’in mülkiyetinde bulunan taşınmazların diğer kamu idarelerine anlaşma yapılmadan tahsis edildiğine ve süre verilmediğine dikkat çekildi.
İZOTAŞ’IN KAR PAYI KONTROL EDİLMEDİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Yap-İşlet-Devret Modeli ile yaptırılan İzmir Şehirler Arası Otobüs Terminali sözleşmede öngörülen kapı giriş ve çıkışları kontrol noktasında belediye personelinin olmaması sebebiyle belediye payının kontrolünün yapılmadığına dikkat çekildi.
TERMİNALDE RUHSATA AYKIRI YAPI
İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminalinde ruhsata aykırı yapıların olduğu, bu yapıların işletici firma tarafından kiraya verilerek ilave gelir kalemleri yaratıldığı ve sözleşmede yalnızca otobüs girişlerinden hasılat öngörüldüğü için Belediye tarafından gelir elde edilemediğine dikkat çekildi.
BUCA METROSU İHALESİNE FESAT MI KARIŞTI?
Buca Metrosu’na ilişkin, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasının (EBRD) standart satın alma dokümanları arasında yer alan Yapım Sözleşmelerinde Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi Rehberine uygun yürütülmediğine aktaran Sayıştay, “İkinci en düşük teklif sahibinin teklifi hakkında aşırı düşük sorgulaması yapılmayarak istekliler arasında eşit muamele ilkesine aykırı davranıldığı ve ihalenin güvenilirliği ilkesinin zedelendiği, mali açıdan en avantajlı teklif sahibinin teklifinin ihale dışı bırakılması işleminin iptali talebiyle açtığı dava sonucu verilen mahkeme kararında belirtilen hususlara aykırı biçimde İdarenin endişelerinin yazılı olarak aşırı düşük teklif sahibi istekliye iletilmeden değerlendirme işlemlerinin sonuçlandırıldığı görülmüştür” ifadelerine yer verildi. Buca Metrosu ihalesinde “Eşit muamele” ve “İhalenin Güvenilirliği” ilkelerine aykırılık teşkil edildiğine dikkat çekildi. Öte yandan Sayıştay’ın bir diğer dikkat çektiği durum ise, ihalenin aşırı düşük teklif sahibi istekliye bildirilmeksizin sonuçlandırılması oldu.
ÖDEMİŞ ENTEGRE TESİSİ’NDE FİRMAYA MALİ AVANTAJ
Sayıştay raporunda Ödemiş Entegre Tesisi’ne ilişkin yapılan açıklamada, ek prtokol ile firmaya mali avantaj sağladığı tespit edildi. Raporda konuya ilişkin, “Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi İşinin Ödemiş Belediyesince 2886 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmesi sonrası 28.11.2013 tarihinde İmtiyaz Sözleşmesinin imzalandığı, 6360 sayılı Kanun sonrası İzmir Büyükşehir Belediyesince Komisyon kararına istinaden 09.11.2016 tarihinde imzalanan üçlü Protokol kapsamında taraf olunduğu ve İmtiyaz Sözleşmesinde yazılı usul izlenmeksizin imtiyaz sahibi şirket ile 29.03.2019 tarihinde imzalanan ek protokol ile de imtiyaz sahibi firmaya mali avantaj sağlandığı görülmüştür” ifadeleri yer aldı.
İLÇE BELEDİYELERİNİN GÖREV YERLERİNE KARIŞMA!
Büyükşehir Belediyesi’nin ilçe belediyelerin görev sahasına giren bölgelerde asfalt ve parke yapıldığı tespit edildi. Raporda, “Büyükşehir Belediyesi tarafından yetki alanındaki bölgelerde belirtilen faaliyetler görev ve sorumluluk olarak sayılmasına rağmen Büyükşehir Belediyesi tarafından ilçe belediyelerinin görev sahasına giren bölgelerde de asfalt, yol bakım onarım, parke döşemesi gibi imalatlar sonucu bütçe gideri yapıldığı tespit edilmiştir. 2022 yılı içerisinde Büyükşehir Belediyesi tarafından ilçe belediyeleri sınırlarına giren alanlarda toplam 151.584.013,00 TL tutarında harcama yapıldığı görülmüştür” ifadeleri yer aldı.
TAŞIT DEVİRLERİNDE HAZİNE’DEN GÖRÜŞ AL!
Büyükşehir Belediyesi tarafından devredilen araçlara ilişkin Taşınır Mal Mevzuatı gereğince Hazine ve Maliye Bakanlığından uygun görüş alınmadığına dikkat çeken Sayıştay, Taşınır Mal Mevzuatı gereğince yapılacak taşınır devirlerinde ilgili mevzuat çerçevesinde işlem yapılması gerektiğini vurguladı.
ÇÖP KAMYONLARINI VE MİNİBÜSLERİ ENVANTERE KAYDET
Belediye tarafından 2021 yılında satın alınan 37 adet çöp kamyonundan 23 adedinin bir İlçe Belediyesine, 14 adedinin ise farklı İlçe Belediyelerine devredildiğini belirten Sayıştay, taşınır devirlerini iptal ederek çöp kamyonlarının Büyükşehir Belediyesi envanterine kayıt edilmesi gerektiğine dikkat çekti. Öte yandan yine Büyükşehir Belediyesi tarafından 2022 yılında satın alınan 12 adet minibüsün 12 farklı İlçe Belediyesine devredildiğine dikkat çeken Sayıştay, minibüslerin de envantere kayıt edilmesi gerektiğini vurguladı.
ZARAR EDEN İKTİSADİ TEŞEBBÜSLER İÇİN SERMAYE ARTTIMI YAPILIYOR
Büyükşehir Belediyesi iktisadi teşebbüslerinin sürekli zarar etmesi sebebiyle her yıl Belediye tarafından sermaye artırımına gidildiği ve 2017-2022 yılları arasında Belediyenin zarar eden şirketleri için yapmış olduğu sermaye artırım tutarının 3.953.920.512,43 TL olduğuna dikkat çeken Sayıştay, Fuar, park, restoran, tesis işletmeciliği gibi kar edilmesi olağan belediye faaliyetlerinde ise kar elde edilmesi ve elde edilen bu kar sonucu Belediye bütçesine katkıda bulunulması gerekmektiğini vurguladı.
BELEDİYE PERSONELİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ ÇIKTI
Büyükşehir Belediyesinde tam zamanlı sözleşmeli tabip olarak çalışan personelin Büyükşehir Belediyesinin şirketinde murahhas yönetim kurulu üyesi olarak görev aldığı ve bunun düzenlemelere aykırı olduğunu fark eden Sayıştay, duruma ilişkin idari ve adli işlem başlatılması gerektiğini vurguladı.
Öte yandan İç Denetim Birim Başkanının da belediye şirketinin yönetim kurulunda görev aldığını belirten Sayıştay raporunda, “iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemeyeceği ve yaptırılamayacağı hükmü gereği şirketlerin yönetim kurulunda görev alması mümkün değildir” ifadelerine yer verdi.
TAKSİ İŞLETMEDE SÜRE VERİLMEDİ
Büyükşehir Belediyesi tarafından ihale kararıyla verilen taksi işletme hakkında süre belirtilmediğine dikkat çeken Sayıştay, “Encümen kararıyla ihale ile verilen işin şartnamesinde süre belirtilmeyen taksilere hakkın 10 yıllığına kiraya verildiği kabul edilerek şimdiden gerekli bildirimlerin yapılması ve 10 yıllık süre sonunda ihale suretiyle verilmesi için gerekli sürecin işletilmesi gerekir” ifadeleri kullanıldı.
S PLAKA HAKKINDA NE DEDİ?
Sayıştay raporunda S Plakaya ilişkin, “ Yetkisiz olduğu halde UKOME tarafından ihale yoluyla veya encümen kararıyla ihale ile verilen servis haklarına ilişkin işin şartnamesinde süre belirtilmeyen servislere ilişkin hakkın 10 yıllığına kiraya verildiği kabul edilerek ihale tarihinden itibaren 10 yıllık süresi dolanların süre ve şartları belirtilerek objektif ve aleniyet ilkelerine uygun olarak ve katılımın şeffaf bir şekilde olması temin edilerek ve kişilere makul süre verilerek ihale suretiyle verilmesi sağlanmalıdır” dedi.
OTOPARKLARDAN GELİR KAYBI
Büyükşehir belediyesinin şirketine devrettiği açık ve kapalı otoparklar ile yol kenarı parkomatlı park yerleri ve şirketin ecrimisil ödeyerek işlettiği yerlerden her hangi karar olmaksızın 4736 sayılı Kanun’a aykırı olarak kişileri sürekli ücretsiz kart vermek suretiyle yararlandırdığına dikkat çeken Sayıştay, “Oluşan gelir kayıplarının şirketten talep edilerek ilgililer hakkında gerekli sürecin işletilmesi ve söz konusu kartların iptalinin sağlanması gerekir” dedi.
TEKNİK KADROLARA VE MÜDÜRLÜĞE SINAVSIZ ATAMA
Sayıştay, sınava girmeden teknisyen, tekniker, mühendisliğe ve müdürlüğe atama yapıldığına dikkat çekerek atamaların iptalini istedi.
ŞİRKETLER ZARAR EDİYOR!
Büyükşehir iştiraklerinin zarar ettiğine dikkat çeken Şayıştay raporunnda,
“Grand Plaza şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 193.461.091,56 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 169.018.613,86 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 87,37,
– İzdeniz şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 309.569.820,64 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 162.100.456,01 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 52,36,
– İzelman şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 661.023.609 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 401.083.919,70 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 60,68,
– İzmir Metro şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 451.413.617,20 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 379.760.990,17 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 84,13,
– İzulaş şirketinin 2022 yılına ait sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamı 1.061.710.691,86 TL, 2022 yılı bilançosuna göre birikmiş zararı 667.713.099,86 TL ve sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zarar nedeniyle karşılıksız kaldığı oran % 62,89, olarak görünmektedir’’ ifadeleri yer aldı.