İzBB ev sahipliğinde toplanan Büyükşehir Belediye Başkanları, Yunanistan’da olan ve İzmir’de hissedilen depremler için acil eylem planı hazırladıklarını ve eşgüdüm çalışması yaptıklarını açıkladı. Toplantının ardından CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeybek, hükümete sert eleştirilerde bulunarak, depremin ardından çıkan kolon yönetmeliğinin neden uzatıldığını sordu.
İzmir’de yaşanan depremlerle ilgili İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın ev sahipliğinde CHP Genel Başkan Yardımcıları Gökhan Zeybek ve Murat Bakan, Aydın, Manisa, Denizli, Muğla Büyükşehir Belediye Başkanlarının da katılımıyla Hyatt Regency İzmir İstinyepark’ta basın açıklaması yapıldı.
Ege Denizinde meydana gelen yoğun sismik aktiviteleri bölgemizde hissedilmektedir. Yunanistan etkili önlemler alırken, ülkemizin ise eksik olduğunu görüyoruz. Biz CHP Genel Merkezi olarak belediye başkanlarımızla birlikte bugün ilgili daire başkanlarımız, itfaiye müdürlerimizle değerlendirme toplantısı yaptık.
“2 YILDA 2001 KONUT YAPILDI”
CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökhan Zeybek, “6 Şubat Cumhuriyet tarihimizdeki en büyük yıkıma sebep olan büyük depremin ikinci yıldönümümde Ege’yi de etkileyecek olan sismik yoğunluk artışıyla ilgili yapılması gereken çalışmalarla ilgili bir araya geldik. 2020 yılında İzmir’de gerçekleşen deprem sonrası TBMM’de kurulan komisyonun 278 sayılı raporu vardır. Tam 500 sayfa… Kahramanmaraş merkezli depremin ardından 912 sayfa bir rapor yayınladı. Toplam bin 412 sayfalık rapor TBMM’de görüşüldü. Başta AFAD, Çevre Şehircilik Bakanlığı ve yetkili tüm Bakanlıklar, belediyelerin tamamı durumun tespiti yapılmıştır, riskli alanlar belirlenmiştir. Türkiye genelinde 6.7 milyon riskli konutun dönüştürülmesi de ilgili Bakanlıklara tanımlanmış, hızlı adım atılması gerektiği belirtilmiştir. Biz yılda 350 bin konutun dönüşümü için yol haritası belirlemişken sadece 2001 konut deprem bölgesinde 2 yıl içinde teslim edildi. Sürecin doğru ve eksiksiz işleyebilmesi için hızlı şekilde aksiyon alınmalıdır” dedi.
“15 YILLIK FAİZSİN KREDİ SAĞLANMALI”
Zeybek şunları kaydetti:
Bu sabah AFAD Başkanının değiştiğini gördük. 17 Ağustos depreminden sonra deprem vergisi toplanmaya başlandı. Özel İletişim Vergisi de dediğimiz bu vergide 40 milyar doların üzerinde kaynak toplandı ancak yetkililer deprem için toplanan paraların kentsel dönüşüm yerine bütçe açıklarının azaltılması ya da tarım alanında kullanıldığına ilişkin açıklama yapıldı. Riskli yapı stoku azaltılmalı. 1980 ve 2000 yılı arasında kırsaldan şehre göçün arttığı dönemlerde mühendislik hizmeti almamış 40 yaşın sütündeki yapılar ciddi risk oluşturmaktadır. Bu binalarda oturanların emekli olması, başka gelirinin olmadığını dikkate aldığımızda kentsel dönüşüme kaynak ve maliyet analizlerin doğru yapılması, finansmana erişim sağlanması gerekir. Dönüşüm yapmak isteyen emeklilerin, asgari ücretlilerin en az 15 yıl vadeli faizsiz krediler sağlanması gerekir. Bugün faiz yüzde 4’lerdeyken, yüksek enflasyon ve yüksek faizin olduğu dönemlerde dönüşümün yurttaşlar açısından olağanüstü zorluk taşıyor. Dönüşüm yapacakların ucuz kiralık konuta da ihtiyaç olduğu çok açıktır. Ancak bu konularda atılmış bir adım yok.
“BELEDİYELERİN VERGİ BORCUNU 120 AY UZATIN”
Cumhurbaşkanı ‘Yerel yönetimlerin bu konularda adım atmasını, kentsel dönüşümü hızlandırmasını talep etmektedir. Geçmiş dönemden kaynaklanan prim ve SGK borçlarını yapılandırmayla tahsil etmek yerine, parasını kestiğini belediyelere kentsel dönüşüm için kaynak ayırın demek çelişkidir. Belediyelerin borçlarını faizsin olarak en az 120 ay uzatmalıdır, dönüşüme dahil olunmasını istiyorlarsa. Hazinen yaptığı arazi satışlarından belediyelere yüzde 30 pay ayırması gerekirken ayırmaması da ayrı bir sorun. Elde edilen gelir yandaşlara ayrılmış, yerel yönetimlere pay aktarılmamış, rantta kentsel dönüşümde kullanılmamıştır. Türkiye çok önemli fırsatını iktidarlar eliyle kaybetmiştir.
“KIRSAL MAHALLELERDE KAÇAK YAPI ARTIYOR”
Ulaştırma faaliyetinde bulunan TCDD, havalimanları, karayollarının kavşaklarındaki güçlendirmeye yeni bir kaynak ayrılmalıdır. Büyükşehir belediyeleri sınırlarına dahil edilen kırsal mahallelerde yerleşim alanlarının belirlenmemesi, yeni yerleşim alanlarında oluşan zorluklar kaçak yapılaşmanın artmasına ve risk oluşturmasına sebep olmaktadır. Bu problemlerin aşılması gerekir.
“KÜLTÜR VARLIKLARI KORUMA KURULLARI OLUMSUZ RAPOR VERMEKTEN VEZGEÇSİN”
AFAD’ın belirlediği ortak ve yakın iller çerçevesinde 24 saat esasına göre belediyelerimizin ilgili birimleri teyakkuz altında olacak. Acil eylem planı yarın hazır olacak, bir problem halinde acil eylem planımız da hazır. Kültür Varlıkları Koruma Kurullarında, İzmir’in bazı ilçelerinde yıkılıp yeniden yapılması gereken SİT alanlarında raporların olumsuz verilmesi risklerin uzun vadeye yayılmasına sebep olmaktadır. Daha adil ve hızlı davranılması noktasında da yöneticileri bir kez daha uyarıyorum. Plan önerilerine olumsuz cevap vermeden vazgeçmeleri çağrısında bulunuyorum.
“FİNANSMAN MODELİ İÇİN EŞGÜDÜM TOPLANTISI YAPILMALI”
İzmir’de aktif fay hatları vardır, bu konuda kentsel dönüşümün finansının çözülmesi için Bakanlıklar ve belediyelerle bir toplantı yapılmalıdır. Finansman modellerinin nasıl hayata geçirileceği açıklanmalı.
“TOPLANMA ALANLARI EYLEM PLANI İÇİN KARAR ALDIK”
5 il belediyemiz ilçe belediyeleri ile toplantı düzenleyecek. İtfaiyelerimiz hazır, diğer illerle koordinasyon içinde. 14 Büyükşehir Belediyemizin tamamı, hangi belediyede risk oluşursa kimin nereye yardım yapacağı konusunda acil eylem planımız vardır. Park, bahçeler, deprem, afet toplanma alanları kapsamında burada yaşayan yurttaşlarımızın hijyen ve diğer ihtiyaçları için konteyner modeliyle hizmetlerin de yapılmasıyla ilgili gerekli uyarıları yaptık.
“AFET KRİZ MASASI OLUŞTURDUK”
Afet kriz masalarımızı oluşturduk. Yurttaşlarımızın tedirgin olmasını engellemek istiyoruz.
“RANTIN İSTEDİ, DÜZENLEMELERDEN GERİ ADIM ATILDI”
İzmir’de yıkılan 9 binada da gördük, eğer siz çıkma yapıyorsanız salınım etkisiyle bu binalar daha çabuk yıkılıyor. Bakanlık zemin artı 4 kattaki binalarda çıkma yapılmayacak, dükkan olan binalarda da önemli riskler bulundu. Elimde planlı alanlar imar yönetmeliği var, yapılan değişiklikle sanki bu ülkede deprem olmamış gibi yine rantın isteği doğrultusunda getirilen düzenlemelerden geri adım atıldığını görüyoruz. Çıkma uygulaması zemin artı 7 kata çıkartılıyor, kolon düzenlemesi 1 yıl daha uzatıldı. Neden uzattınız, bunun kamuoyuna açıklanması gerekir.
“HANGİ BASKI, ÇIKAR GRUPLARI İSTEDİ?”
Tüm uzmanlara söylüyorum, depremin tehditleri ortadayken, Türkiye’de yüzde 93 fay hattı yerleşimi bildiği halde nasıl yönetmelikten geri adım atıyorsunuz, bunu yapmanıza sebep olan baskı, çıkar grupları kim, kamuoyuyla paylaşılmadır.
“MÜDÜRLERİMİZ BAŞKAN ONAYI OLMADAN DESTEK İSTEYEBİLİR”
İzmir’de toplandığımızda 14 Büyükşehir Belediyemizle, eşgüdüm toplantılarını düzenli yapıyoruz. Hangi ilin afet yardım ekipleri, acil kurtarma ekipleri ya da itfaiye ekiplerinin hangi ile sevk edilecek yetkisi AFAD’tadır. Ancak bugün yaptığımız toplantıda bir karar aldık; itfaiye müdürlüklerimiz, belediye başkanlarının onayı olmaksızın da gerek gördüğü ilin itfaiyesini arayabilir, destek isteyebilir. O ilin itfaiyesi de kendi belediye başkanından onay almadan destek gönderebilir. İtfaiye birimlerimiz kendi arasında eşgüdümlü çalışacak.