Çanakkale’de Sancaklı Boşnak Şehitler

Boşnaklar Yugoslavya’da değişik yerlerde ama çoğunlukla Bosna Hersek ve Sancak Bölgesinde yaşıyorlardı.

Sırp zulmüne maruz kaldılar canlarını ve mallarını kaybettiler tüm zorluklara rağmen vatanlarından vazgeçmediler.

Çanakkale Savaşı çıkınca Osmanlı ordusuna destek olmak için binlerce Boşnak akın akın Çanakkale’ye geldiler; Osmanlı ile birlikte İtilaf devletlerine karşı savaşmak için.

Osmanlı günden güne güç ve toprak kaybediyordu. Savaşacak adamları neredeyse yok gibiydi.
Türkiye’nin dört bir köşesinden savaşa 15 yaşında çocuklar katıldı. Tek dertleri ülkelerini korumaktı. Şehit olacaklarını bile bile sevdiklerinden ayrılarak vatan sevgisiyle dolu gencecik fidanlar canlarını vermeye razı bir şekilde savaşa koşarak gitti.

Bu savaşa Balkanlar’dan da çok sayıda Türk, Arnavut, Boşnak ve Pomak çocukları katıldı. Mevluda Melajac’in yazdığı, Saffet Atalay’ın Türkçe’ye çevirdiği, Nusret Sancaklı’nın editörlüğünde, Kastaş Yayınları’ndan çıkan, ”GÖNÜLLÜ ‘Djurumlija’ ” Bu konuyla ilgili kaleme alınmış çok güzel bir kitap.

Bu konuda yazılmış önemli eserlerden biri olan ‘GÖNÜLLÜ ‘Djurumlija’ kitabını okumanızı tavsiye ederim.

Çoğunluğunu Boşnakların oluşturduğu Sancak Bölgesi günümüzde karpuz gibi ikiye bölünmüş durumda. 6 kent Sırbistan sınırları içerisinde 6 kent de Karadağ sınırları içinde kalmış durumda.

Kimisi anne babasını, kimi sevdiceğini bırakmış, Çanakkale’ye giderken ve çoğu dönememiş.

Novi Pazar Üniversitesi’nden tarihçi Doç. Dr. Recep Şkriyely, yaptığı açıklamada, Çanakkale’deki savaşa gönüllü olarak katılmak isteyenler arasında izdiham yaşandığını, Sancaklı gençlerin yanı sıra Kosova, Arnavutluk, Makedonya ve Bulgaristan’dan da çok sayıda Müslüman’ın Osmanlı’nın yanında savaşmak için Çanakkale’ye gitmek istediğini söyledi.

Gönüllülerin, Balkanlar’daki topraklarını kaybetmeye başlayan Osmanlı’nın elinde kalan diğer toprakları savunmak amacıyla savaşa katılmayı arzuladığını anlatan Şkriyely, Çanakkale’deki savaşa büyük çoğunluğu Balkan Savaşları’nın ardından Türkiye’ye göç eden muhacirlerin katıldığını ifade etti.

Çanakkale ile ilgili yazdığım bir şiiri de sizlerle paylaşmak isterim;
CONKBAYIRI’NA KOŞAN YİĞİTLER

Sancak Novi Pazar’dan bir ses yükseldi
“Çanakkale geçilmez!” diye yankılandı
Onbinlerce gönüllü Boşnak
Sancaktan yola revan oldu
Anavatan uğruna can vermeye koştu
Conkbayırı’nda siper oldular
Mermilere göğüslerini gerdiler
Kiminin mezarı var o kutsal topraklarda
Kiminin adı yazılı kahramanlık destanında
Genç yaşta toprağa düşenler oldu
Anavatana canını feda edenler oldu
Boşnaklar, vatan sevgisiyle dolup taştı
Çanakkale’de destanlar yazdı
Onların kahramanlığı unutulmayacak
Anavatana sevgileri sonsuza dek yaşayacak
Boşnakların Çanakkale’deki destanı
Nesilden nesile gururla anlatılacak

Sağlıcakla Kalın