Nöbetçi Eczaneler
2023 yılı, temiz enerji sektöründe zorlu bir yıl olarak geride kalırken, Türkiye’nin elektrik
enerjisi kurulu gücü 2.338 Megavat (MWe) artarak 106.344 MWe seviyesine ulaştı.
Elektrik enerjisi kurulu gücü içerisinde jeotermal enerjinin payı, 2023 yılında, bir önceki
yıla göre aynı seviyede kalarak 1.691 MWe seviyesinde gerçekleşirken, sektör temsilcileri
jeotermal enerjinin kullanıldığı alanlarda yatırımların artacağı görüşünde.
KEŞFİ YAPILMIŞ KAYNAĞIN %11’İNİ KULLANIYORUZ
2023 yılı sonuçlarını ve bu yıla ilişkin beklentilerini açıklayan Jeotermal Enerji Derneği
(JED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap; Türkiye’de elektrik üretimi, seracılık, konut ısıtma,
termal turizm, sebze meyve kurutma gibi entegre kullanım başlıkları dahil edildiğinde 7.000
MW seviyesinde jeotermal enerji kullanımının söz konusu olduğunu belirterek, “Bu seviye;
keşfi tamamlanmış jeotermal kaynaklarımızın 62.000 MW seviyesinde olduğu
düşünüldüğünde, potansiyelimizin çok çok altında.” dedi.
Türkiye’nin jeotermal enerji potansiyelinde Avrupa’nın lider, kurulu güç sıralamasında ise
dünyanın 4’üncü ülkesi konumunda olduğunu hatırlatan Kındap, “Jeotermal enerji, ülkemizin
dünyada açık ara lider ülkesi olabilecekken adeta varlık içinde yokluk çektiği bir kaynak. 2023
yılına 1700 MW elektrik enerjisi kurulu gücü ile başlamıştık, sıfır seviyesinde artışla yine
1700 MW ile yılı kapattık. Bu seviye ile dahi Avrupa’nın birinci ülkesiyiz.” yorumunu yaptı.
ULUSAL ENERJİ EYLEM PLANI’NDAKİ HEDEFLER POTANSİYELİN ALTINDA
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2023 yılı Ocak ayında açıklanan Ulusal
Enerji Eylem Planı’ndaki jeotermal hedeflerin de potansiyelin çok altında kaldığını söyleyen
Kındap, 2053 Net Sıfır vizyonuna ulaşmada jeotermal enerjinin üstleneceği anahtar role
dikkat çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Ulusal Enerji Eylem Planı’mızda 2030 yılında jeotermalin biyokütle enerjisi ile
birlikte 5100 MW kurulu güç hedefi bulunuyor. Bu hedef Türkiye’nin potansiyelinin çok
çok altında olması bir yana, biz sektör olarak kurulu gücümüzü kısa sürede ve tek
başımıza 5 bin MW ve üzerine taşımaya hazırız. Bunun için keşiflerimiz, sermayemiz, teknolojimiz ve insan kaynağımız hazır. Ülkemizin 2053 Net Sıfır vizyonuna ulaşmada karşılaşacağı zorluklar ve jeotermalin
üstleneceği anahtar rol düşünüldüğünde, ulusal hedeflerimizde revizyon yapılması
gerektiğini düşünmekteyiz.”
JEOTERMALE YENİ YATIRIMLAR YOLDA
Güneş enerjisi dışındaki tüm temiz enerji kaynaklarına yatırımda belirgin bir gerileme
yaşandığının altını çizen JED Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap, yatırım ivmesindeki
düşüşte, Türkiye’de finansman kaynaklarına erişimde yaşanan sorunların ve uzun süren izin
süreçlerinin etkili olduğunu vurgulayarak, bu süreçlerin hızlandırılması ve yatırımların önünün
açılması gerektiğini ifade etti.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’nda (YEKDEM) 1 Mayıs
2023’te güncellenen fiyat ve alım garantisi sürelerinde jeotermal enerjiye pozitif yönde
ayrımcılık yapılmasından memnuniyet duyduklarını kaydeden Kındap, şöyle devam etti:
“Megavat başına yatırım maliyetleri diğer yenilenebilir kaynaklara göre 3-4 kat
daha fazla olan jeotermal, bu pozitif ayrımcılığı hak ediyordu. Güncelleme sonrasında
jeotermal enerjiye dayalı elektrik üretiminde devlet desteği kWh başına 9,5 ilâ 11,5
Dolar/cent arasında değişti ve destek mekanizması uygulama süresi 10 yıldan 15 yıla
uzadı. Jeotermal kaynaklı elektrik üretiminde gerek mevcut santrallerimizin kapasite
artışlarında gerekse sektörümüze yeni yatırım kararı alan şirketlerimizin güzel
haberlerini kamuoyumuz ile paylaşacağız. Bu yatırımcılar arasında Türkiye’nin en
yüksek kapasiteli demir çelik şirketleri de bulunuyor. Bunlar elbette güzel gelişmeler.
Ancak yatırım maliyeti en yüksek yenilenebilir enerji kaynağı olan jeotermalde mevcut
alım fiyatı; tamamı dövize endeksli olan finansman, yatırım, işletme ve bakım
maliyetlerini destekler seviyeden uzaklaşıyor. Yatırımcılarımız için yurt içi kaynaklı
döviz finansmanı pencereleri kapalı durumda. Bunun yanı sıra; yatırım sürecinde bir
kurum görüşü için 1 yıl beklenmesi gereken durumlarda söz konusu oluyor. Bu da
yapılacak yatırımın potansiyelinde ve gücünde kayıplara neden oluyor. Yatırım izin
süreçlerinin uzunluğu ve bölgeye göre farklı uygulamalar olması nedeniyle yatırımcılar
önünü göremiyor.”
ORGANİZE TARIM BÖLGELERİ HAYATİ ÖNEMDE
Jeotermal Enerji Derneği (JED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap, enerji üretimi
dışındaki jeotermal kullanım alanlarında da çok güzel gelişmeler yaşandığını, Organize
Tarım Bölgeleri çalışmalarını sektör olarak memnuniyetle izlediklerini belirtti.
41 ilde toplam 60 OTB’nin yatırım sürecinin devam ettiğine işaret eden Kındap, Aydın
-Efeler ve Denizli – Sarayköy organize tarım bölgelerinde üretime başladığı bilgisini verdi.
Dünyanın yakın gelecekte gıda ve su savaşlarına tanık olacağını sözlerine ekleyen
JED Başkanı Ali Kındap, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ülkemiz; geleneksel tarım üretimini mutlaka topraksız tarım ve jeotermal
seracılık uygulamaları ile desteklemek zorunda. 85 milyon insanımızı sağlıklı, ucuz ve
erişilebilir gıda ile buluşturmak zorundayız. Bu alanda açık ara dünyanın üretim üssü olma potansiyeline sahip konumdayız. Jeotermal kaynaklarımızla, Anadolu
coğrafyasının her yerinde istediğimiz sebze ve meyveyi üretebilecek imkâna sahibiz.
Bu alanda yatırım yapmak isteyen çok sayıda yatırımcımız var. Ülkemizin zengin
jeotermal varlıkları dikkate alındığında, seracılıkta başlayan ivmemizin termal turizm
alanında da gerçekleşmesini diliyoruz.