SERBEST BÖLGELERDE “VERGİ” TEDİRGİNLİĞİ

TÜRKİYE’DE KONUŞLU SERBEST BÖLGELERDE FAALİYET GÖSTEREN
FİRMALARA KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNE YÖNELİK
DUYUMLAR, MEVCUT VE PLANLAMA YAPAN YATIRIMCILARDA
TEDİRGİNLİK YARATTI.
İZMİR SERBEST BÖLGESİ KURUCU VE İŞLETİCİSİ A.Ş (İZBAŞ) YÖNETİM
KURULU BAŞKANI EYÜP SEVİMLİ:
“OYUN İÇİNDE KURAL DEĞİŞTİRME ANLAMINA GELEBİLECEK
UYGULAMALAR YATIRIMCIDA RAHATSIZLIK YARATIYOR. TÜM DÜNYADA
SERBEST BÖLGELERE YATIRIM, YATIRIMCIYA TANINAN BAZI İSTİSNALAR
İLE GERÇEKLEŞEBİLİR.”

Türkiye’de konuşlu serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalara Kurumlar Vergisi
mükellefiyetine yönelik duyumlar, mevcut ve planlama yapan yatırımcılarda tedirginlik yarattı.
Bu girişimin, dünyadaki uygulama örnekleri temel alınarak Türkiye’de yaklaşık 40 yıldır
faaliyet gösteren serbest bölgelerin gelişimine telafisi imkansız zararlar vereceğine dikkat
çekildi.
Serbest Bölgelere getirilmek istenen Kurumlar Vergisi uygulamasına ilişkin
değerlendirmelerde bulunan İZBAŞ – İzmir Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş Yönetim
Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, tüm dünyadaki uygulama örneklerine paralel olarak serbest
bölgelere yatırım yapılmasının, yatırımcıya tanınan bazı vergisel istisnalar ile
gerçekleşebileceğini hatırlattı.
Sevimli, “Serbest bölgelerin varlığını sürdürebilmesi, yerli ve yabancı doğrudan yatırımları
ülkeye çekebilmesi ve ülke içerisinde tutmasındaki başarısına bağlıdır. Kaynak kullanımının
ülke içerisinde artırabilmesi için öncelikle serbest bölgelerin fonksiyonlarının korunması ve
buna ayrıca özen gösterilmesi gerekmektedir. Serbest bölgelerin en önemli fonksiyonu,
üretim olanakları, mükemmel alt yapı ve lojistik hizmetlerinin sağlanması yanında mali
kanunların uygulanmadığı serbest dolaşımın sağlanmasıdır.” değerlendirmesinde bulundu.

“HAKSIZ REKABET SÖYLEMİ DOĞRU DEĞİL”
Gümrük vergileri, kazanç üzerinden alınan vergilerin uygulanmadığı serbest bölgelerin;
kanunda düzenlenmiş ve önceden bilinen sınırlarda coğrafi bir alanını temsil etmesinin
ihracat için uygun koşullar oluşturduğuna işaret eden Eyüp Sevimli, serbest bölgelerde yer
alan firmaların, bölge dışındaki firmalara göre ayrıcalıklı olduğu ve haksız rekabete yol
açtığına yönelik görüşlerin doğruyu yansıtmadığını vurguladı.
İZBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Serbest bölgeler, doğrudan yabancı yatırım, teknoloji transferi, istihdam oluşturma
ve dış ticaret hacmine katkısı bakımından makroekonomik etkiler yaratmak suretiyle
giderek daha da önemli hâle gelmektedir. Bu bölgeler ülkelerin ekonomik yapıları
üzerinde önemli rol oynamaktadır. Sözgelimi pandemi döneminde ülkemizdeki serbest
bölgelerin dış ticarete katkısı azalmamış, tam tersine artmış, pandemi öncesine göre
dış ticaret hacimlerinde % 12,22 artış meydana gelmiştir. Oyun içinde kural değiştirme
anlamına gelebilecek uygulamaların olmaması, serbest bölgelerde yatırım ikliminin
korunması, daha duyarlı açıklamaların yapılması, serbest bölgelerin sürdürülebilir
iklimini etkilemeyecek politikaların devamı, ülkemiz konomisine de çok önemli katkı
sağlayacaktır.” 

“2004 YILINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN OLUMSUZ ETKİLERİNİ HÂLÂ YAŞIYORUZ”
İZBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, Serbest Bölgeler Kanunu’nda 6 Şubat
2004 tarihinde yapılan değişiklik ile firmalar arasında yapılan “üretici olan ve olmayan”
ayrımıyla, üretimin teşvikine yönelik olumlu bir dönüşüm yaşandığını, ücretler üzerindeki
istisna uygulamasının %85 ihracat zorunluluğuna bağlanmasının yarattığı olumsuzlukların
ise halen devam ettiğini belirtti.
Geçen 20 senede istikrarını koruyan serbest bölgelerde;gümrük işlemleri, gümrük
vergileri ve telefi edici gümrük vergilerindeki anlık değişikliklerin firmalara hesapta olmayan
ve öngörülemez maliyetler yüklediğin altını çizen Sevimli, bu tür durumların ve yaşanacak
tereddütlerin mevcut yapıyı bozmasının yanı sıra, doğrudan yatırımları olumsuz
etkileyeceğine işaret etti.

RAKAMLARLA TÜRK SERBEST BÖLGELERİ
Türkiye’de halen 19 serbest bölge aktif olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
Bu serbest bölgelerde 550’si yabancı sermayeli olmak üzere 2.108 şirket faaliyet
gösteriyor.
2023 yılında 12.7 milyar doları ihracattan sağlanmak üzere 31 milyar dolar ticaret hacmi
gerçekleştiren serbest bölgelerde 100 bin kişi istihdam ediliyor.

2019-2023 dönemini kapsayan 5 yıllık süreçte serbest bölgelerden yapılan ihracat 50
milyar dolara, toplam ticaret hacmi 130 milyar dolara ulaştı.
2019-2023 yılları arasında 50 milyar dolarlık ihracata karşılık, 40 milyar dolarlık ithalat
gerçekleştiren serbest bölgeler 10 milyar dolar seviyesinde dış ticaret fazlası verdi.